MiljoenpotenDiplopoda
 | Biotoop
Miljoenpoten leven allemaal op het land en komen wereldwijd voor, met uitzondering van erg koude of droge gebieden. De meeste soorten miljoenpoten leven in een tropische of subtropische omgeving.
Miljoenpoten zijn meestal bodembewonend of ze leven ondergronds.
Sommige soorten worden langs de waterkant aangetroffen en zijn meer amfibisch. Andere miljoenpoten klimmen soms in struiken om plantendelen te eten.
|
Wat eet een miljoenpoot?
Vrijwel alle miljoenpoten zijn planten- of afvaleters.
Slechts enkele soorten jagen actief op prooien en zijn carnivoor zoals gebruikelijk is bij de verwante duizendpoten.
De meeste miljoenpoten leven van rottend materiaal, wortels, rijp fruit en soms dode dieren. Hun monddelen zijn daar speciaal op aangepast en kunnen niet bijten maar maken het voedsel vochtig en schrapen laagjes materiaal af en nemen het vervolgens op via de mond.
Beschrijving van de miljoenpoot
Het lichaam van een miljoenpoot bestaat uit een kop met twee korte antennes en een groot aantal segmenten daarachter dat het achterlijf wordt genoemd. Een borststuk ontbreekt, zoals bij alle duizendpotigen. Bij verstoring rollen miljoenpoten zich als een spiraal op. Sommige soorten zoals de oprollers kunnen zich net als een gordeldier helemaal oprollen in hun pantser. Bij de kop hebben miljoenpoten zintuiglijke organen die samen het orgaan van Tömösváry worden genoemd. Deze organen zijn te zien als ovaalachtige ringen aan de basis van de antennes en dienen waarschijnlijk om de vochtigheidsgraad aan te voelen. Ook zouden ze mogelijk chemoreceptoren bevatten om zo ook andere stoffen op te merken.
Hoeveel poten heeft een miljoenpoot ?Het aantal pootjes is zeker geen miljoen. Zlelfs geen duizend.
De soort Illacme plenipes is een uitschieter en heeft er 750 in totaal maar de meeste soorten hebben 80 tot 400 pootjes.
De naam "duizendpoot" of "miljoenpoot" heeft niets te maken met het aantal poten, sommige duizendpoten hebben veel meer dan 40 poten. Bepaalde soorten duizendpoten hebben zelfs meer poten dan sommige miljoenpoten. In andere talen zoals in het Duits en het Engels worden duizend- en miljoenpoten respectievelijk honderd- en duizendpotigen genoemd. Hoe beweegt een miljoenpoot?Ondanks het grote aantal pootjes bewegen miljoenpoten traag. Dit komt omdat ieder segment twee paar pootjes heeft, die onafhankelijk van elkaar kunnen bewegen, waardoor de pootjes zich golfsgewijs moeten verplaatsen en relatief vaak stilstaan. Ook het grotere lichaamsvolume en de daarmee gepaard gaande zware bepantsering die voor een groter gewicht zorgen zijn redenen dat miljoenpoten veel langzamer zijn dan duizendpoten.
Een voordeel is dat ze een dikkere huid hebben dan duizendpoten en hierdoor minder gevoelig zijn voor uitdroging. De pootjes en het stompe lichaam worden gebruikt om zich sneller in te graven, de vele pootjes duwen het lichaam de bodem in.
Kweek
Opmerkelijk is dat het mannetje niet altijd sterft zoals het vrouwtje na het afzetten van de eitjes, maar bij sommige soorten vervelt waarbij de geslachtsorganen verdwijnen, en het mannetje weer lijkt op de onvolwassen nimf. Als het mannetje vervolgens nog een keer vervelt ontwikkelen de geslachtsorganen zich weer, dit kan meerdere keren achter elkaar gebeuren, het doel is waarschijnlijk om voor voldoende mannetjes te zorgen om de vrouwtjes te bevruchten. Bij de paring omstrengelen de vele pootjes elkaar en liggen het mannetje en vrouwtje met de buikzijde tegen elkaar aan. Indien het vrouwtje niet paringsbereid is trekt het mannetje zich weer terug. De paring kan minuten tot uren duren en eindigt zodra het mannetje zijn zaad heeft afgegeven. Het mannetje brengt zijn zaad met behulp van speciale bevruchtingspootjes naar het vrouwtje.
Geslachtsorganen bij miljoenpoten
De gepaarde geslachtsorganen van miljoenpoten zijn niet achteraan het lichaam gepositioneerd zoals bij de meeste dieren, maar zitten vlak achter de kop op het derde segment. Bij sommige soorten hebben de mannetjes een tang-vormig achterste potenpaar (telopoden) om haar beter vast te houden. De vrouwtjes kunnen het sperma nog enige tijd opslaan tot de omstandigheden gunstiger zijn om de eitjes af te zetten, veel soorten sterven kort hierna. Er is bekend dat sommige miljoenpoten niet goed opletten en paren met een andere soort, kruisingen echter zijn nog niet waargenomen. VerdedigingMiljoenpoten hebben een zwaar bepantserd lichaam en vluchten snel weg of rollen zich op bij verstoring. Ze kunnen niet bijten of steken maar veel soorten scheiden irriterende vloeistoffen of giftige gassen als blauwzuur uit om vijanden te verjagen of parasieten te doden. Ook spenderen miljoenpoten veel tijd aan het met de monddelen schoonhouden van het lichaam, om zich van parasieten en schimmels te ontdoen. Veel soorten worden belaagd door parasieten als mijten en teken, die zich tussen de pootjes bevinden waar de miljoenpoot niet bijkan. Vervelling
Net als alle geleedpotigen moeten ook miljoenpoten af en toe vervellen, met name de nog onvolwassen nimfen. Na een vervelling kan het uren tot dagen duren eer het nieuwe pantser is uitgehard. Omdat het pantser de belangrijkste verdediging is, zijn miljoenpoten gedurende deze tijd zeer kwetsbaar. Veel soorten maken dan ook een speciale 'vervellingskamer' onder de grond, waarin ze zich terugtrekken tot het pantser is uitgehard. 
| Belagers of vijanden van de miljoenpoot
Vijanden van miljoenpoten zijn schimmels, bacteriën en parasitaire wormen die het lichaam kunnen binnendringen.
Dieren die miljoenpoten op het menu hebben staan zijn vogels als merels en lijsters, en ook kikkers, egels en sommige soorten kevers. |
Miljoenpoten als huisdierSommige soorten zijn erg rustig, worden behoorlijk groot, stellen niet veel eisen aan hun omgeving en eten vrijwel met de pot mee, de meeste aangeboden soorten houden zich in leven met fruit.
Hoe oud wordt de miljoenpoot?Met name grotere soorten kunnen behoorlijk oud worden, tot zo'n zeven jaar, en worden meer dan 20 centimeter lang. Miljoenpoten voelen zich thuis in een permanent vochtige omgeving met veel schuilplaatsen en vers voedsel. Het weren van schimmels is dan ook het grootste probleem bij het houden van een miljoenpoot. De langstlevende soorten kunnen zelfs meer dan tien jaar oud worden. --> Bijna altijd beschikbaar bij Amfibia |
